Crnogorska vlast trasirala je put ka NATO-u. U javnosti se ipak vodi debata o prednostima i manama mogućeg pristupa Alijansi. O prednostima za naš radio govori Savo Kentera, generalni sekretar Atlantskog vijeća u Crnoj Gori, dok razloge protiv članstva u NATO-u iznosi Andrija Mandić, lider Nove srpske demokratije, jedine parlamentarne stranke koje se otvoreno protivi tom procesu.
Crna Gora primljena je u Akcioni plan za članstvo, što je predvorje NATO-a, u decembru prošle godine. Sada je u fazi realizacije godišnjih nacionalnih planova koji se odnose na reformu kompletnog sistema.
Podrška NATO u Crnoj Gori je veoma niska i prema istraživanjima javnog mnjenja kreće se oko 30 odsto. Vlada je zvanično na tom kursu a otvorenih protivnika na tom putu nema među relevantnim organizacijama u civilnom sektoru.
Članstvu u opoziciji se eksplicitno ne protivi ni većina opozicionih stranaka, koje su tu debatu usmjerile u pravcu da li bi tu odluku trebalo donijeti u Skupštini ili na referendumu. Pristupu Alijansi otvoreno se protivi jedino NOVA i njen lider Andrija Mandić.
,,Crna Gora nema ama baš ni jednog razloga da ovoga trenutka bude opterećena pričom da li pristupiti ili ne NATO savezu. Crna Gora ima mnogo važnije priče, i kada izanalizirate sva ispitivanja javnog mnjenja vidjećete da na listi prioriteta građana Crne Gore da se pitanja budućnosti Crne Gore i njena sudbinska vezanost za neke kolektivne sisteme bezbjednosti, na toj listi veoma nisko. Tako da smatram da tu priču sada ne treba ni otvarati”, kaže Mandić.
Prvi i osnovni razlog zbog kojeg bi Crna Gora trebalo da postane članica NATO jeste privlačenje održivih, stranih investicija, smatra generalni sekretar Atlantskog vijeća u Crnoj Gori, Savo Kentera.
Značaj kolektivne bezbjednosti
,,Da bi takve investicije došle u Crnu Goru, odnosno bile prisutne u mnogo većoj mjeri nego sada, neophodno je stvoriti uslove za jedan takav kapital koji prvenstveno dolazi sa Zapada. A da bi se stvorili takvi uslovi, odnosno ti investitori najviše traže, najviše ih interesuje bezbjednost. Takođe ono što je takođe bitno zbog čega bi Crna Gora trebalo da postane članica NATO jeste funkcionisanje institucija sistema u državi. Prije svega mislim na demokratizaciju, odnosno postizanje jednog nivoa demokratije koji ne možemo reći da ne postoji u Crnoj Gori ali definitivno nije na onom nivou na kome bi trebalo biti, kao što je u nekim drugim zemljama. Mislim na poštovanje vladavine prava, ljudskih prava i svega ostalog. Znači, to je nešto na čemu u narednom periodu trebamo raditi kako bi se Crna Gora i samim tim približila NATO alijansi i postala dio ovog sistema kolektivne bezbjednosti”, kaže Kentera.
Lider NOVE, međutim razmišlja u drugim kategorijama.
,,Nikako ne smijemo zaboraviti da je 1999. godine ova zemlja bila teško bombardovana. Ne smijemo zaboraviti da je 1995 godine nad srpskim narodom prvi put u Evropi izvršen jedan napad od strane NATO saveza i to je u suštini od Drugog svjetskog rata bio prvi napad na neki evropski narod. Kako u Crnoj Gori živi 32 posto Srba, sjećajući se i pamteći sve te ružne uspomene, prosto bi teško mogli ovoga trenutka donijeti jednu tešku odluku da se pristupi NATO savezu”, kaže Mandić.
Savo Kentera smatra da Crna Gora mora ići naprijed i da je, kada se govori o pristupu NATO-u, veoma važan argument pitanje bezbjednosti u najosnovnijem smislu.
,,Bezbjednost po sebi, kao jedan vrlo bitan faktor za Crnu Goru, koja definitivno sama sebi ne može priuštiti bezbjednost, mora se jednostavno uključiti u neki sistem kolektivne bezbjednosti kako bi stvorila kakvu takvu bezbjednost za sebe. Opet kažem, u ovom momentu ne postoji nešto što bi moglo biti neka bolj alaternativa NATO i upravo iz tog razloga mislim da je najbolji razlog i jedini u ovom momentu da Crna Gora postane dio te alijanse, koja u najvećoj mjeri može pružiti bezbjednost građanima Crne Gore”, zaključuje Kentera.
11.08.2010.
Izvor: Radio Slobodna Evropa
Foto: Radio Slobodna Evropa
